Structuur en regelmaat bij parkinson

Waarschijnlijk weet je wel hoe belangrijk het is om structuur en regelmaat in je dagritme aan te brengen als je parkinson hebt. Want je hebt afspraken, wellicht werk en misschien wel een gezin. Al die ballen in de lucht houden, terwijl je energieniveau schommelt, kan een hele uitdaging zijn. Onderstaande drie praktische tips geven je meer structuur en regelmaat.

Misschien heb je weleens van 'timemanagement' gehoord. Eigenlijk niet de juiste term, want op de tijd hebben we geen invloed. Maar je hebt wel invloed op wat je doet, hoe je het doet en wanneer je dat doet. Hoe? Dat ontdek je in dit artikel.

Tip 1: prioriteren bij parkinson

Voor ieder mens is het waardevol om te prioriteren. Bij parkinson kan prioriteren extra helpen om de nodige rust- en herstelmomenten te creëren. We verwachten vaak te veel van onszelf en het moet het liefst ook allemaal nu. Iemand klopt bij je aan of je 'even dit of dat kan doen' en we willen nu eenmaal graag helpen. Maar het is niet voor niets dat we in het vliegtuig eerst de eigen zuurstofmaskers op moeten doen in geval van nood. Goed voor jezelf zorgen, zorgt ervoor dat je ook voor een ander kan zorgen.

Er zijn vier categorieën voor onze taken als we het hebben over de prioriteit:

1. Belangrijk en dringend.
2. Belangrijk en (nog) niet dringend.
3. Dringend, maar niet belangrijk.
4. Niet belangrijk en niet dringend.

1. Belangrijk en dringend

Dit zijn taken die vandaag moeten en die je het liefst zelf (meteen) oppakt. Het liefst heb je van dit soort taken het minst. Het zijn vaak onverwachte dingen. Keren ze vaker terug? Kijk dan of je iets kan (laten) doen om te zorgen dat het minder vaak voorkomt. Minder uitstellen is ook vaak een oplossing.

2. Belangrijk en (nog) niet dringend

Dingen waar je de belangrijkste resultaten mee behaalt, zijn meestal niet dringend. Denk aan een studie of het onderhouden van je relaties. Maar… je wilt er wel mee bezig blijven. Plan het daarom in en reserveer er elke dag/week/maand tijd voor.

3. Dringend en niet belangrijk

De stiekeme instinkers. Anderen hebben vaak haast: 'liever gisteren dan vandaag'. Je mag gewoon zeggen dat je er eerst over na wilt denken of dat je het niet doet.

4. Niet dringend en niet belangrijk

Van die dingen die we doen om iets moeilijks of vervelends uit te stellen. Je mappen op je computer herstructureren, de woonkamer opruimen. Misschien wel handig en een taak die op je lijstje staat, maar niet eentje die je uitvoert op het moment dat je nog een cadeau wilt kopen voor die kennis die morgen jarig is.

Nog een goede tip voor het prioriteren van je taken; voordat je ergens aan begint, stel jezelf de vraag ‘waarom doe ik dit nu?’. Probeer zo specifiek mogelijk te zijn, door jezelf ook af te vragen:

• Aan welk doel draagt het bij?
• Is dat doel wel onderdeel van mijn doelstellingen?
• Heb ik niet eerst iets belangrijkers te doen?

Karin 56 jaar (vrouw)

Ik probeer zo veel mogelijk regelmaat aan te houden. Als ik vroeg wakker word, ruim voor mijn slikmoment, dan eet ik licht en doe ik eerst een yogasessie. Daarna neem ik dan mijn medicijn.

Tip 2: Maak meer ruimte voor wat jij belangrijk vindt

Je wisselende energieniveau kan je het gevoel geven dat je weinig flexibel bent in je tijd. Door meer tijd te maken en ruimte te maken voor wat jij belangrijk vindt, is het goed mogelijk flexibel te zijn.

Zo creëer je meer tijd:

• Maak een dagplanning: schrijf op wat je vandaag wil doen en hak meteen de knoop door in welke volgorde je dat doet — taak klaar, vink het af.
• Doe geen dingen twee keer: lees je je e-mail, je post of je WhatsApp berichten, doe dat dan op een moment waarop je de ruimte hebt om het ook meteen af te handelen (en onthoud: 'nee' is ook een antwoord).
• Plan een moment op de dag voor kleine taken en bundel wat bij elkaar hoort: lees je post, regel interne zaken en pleeg telefoontjes. Juist het constant schakelen tussen taken kost veel energie.
• Weet je van jezelf dat je op een bepaald moment in de dag laag in je energie zit, plan juist dan taken in die je weinig energie kosten.
• Gebruik een overzichtelijke planner: het liefst eentje met maandoverzichten, zodat je in één oogopslag ziet wat je op de planning hebt staan. Schrijf dus ook alles op, van je afspraak bij de kapper tot het beantwoorden van je e-mails en van je rustmomenten tot het doen van de boodschappen.
• Onthoud: goed genoeg is écht goed genoeg.
• Maak realistische planningen: zet je timer bij terugkerende taken, zodat je precies weet hoelang je ergens over doet en zet die tijd bij je taak in je planner. Maak je planning niet te ruim, want als je bedenkt dat je ergens de hele dag de tijd voor neemt, ben je er ook de hele dag mee bezig, terwijl het misschien ook in twee uurtjes had gekund.
• Houd focusuurtjes: in deze uren sluit je je af van alle afleiding en weten de mensen om je heen dat je niet gestoord wilt worden.
• Doe niet alles zelf, maar besteed uit wat jou (te) veel energie kost.

Tip 3: Contacten onderhouden

Vind je het lastig contacten te onderhouden? Je bent niet de enige. Het goede nieuws is dat het niet heel veel tijd hoeft te kosten om je vrienden of familie te blijven spreken.

Een aantal tips om relaties goed te houden:

• Leg je dierbaren uit dat je wel heel graag wil, maar dat initiatief tonen lastig voor je is. Geef aan dat je geen ruimte hebt om zowel ergens mee bezig te zijn, als om aan andere dingen en mensen te denken.
• Zet in je telefoon een (terugkerend) alarm dat je iemand belt of een bericht stuurt.
• Als iemand je iets belangrijks vertelt (bijvoorbeeld over een ziekenhuisbezoek) of je ergens voor uitnodigt, zet dit dan gelijk in je agenda op de juiste datum: "een bericht sturen naar X om te vragen hoe het ziekenhuisbezoek is gegaan" of plan het uitje (met reistijd en eventuele voorbereiding!) in.
• Vraag hulp aan mensen om je heen als je dat nodig hebt.
• Je mag eerlijk aangeven dat je hoofd vol zit of dat je geen energie hebt, als je het echt even niet kan opbrengen om te luisteren.

Ontdek hoe anderen omgaan met parkinson

Karin 56 jaar (vrouw)

• 8 jaar geleden gediagnosticeerd met parkinson.
• Verricht al 3 jaar vrijwilligerswerk
Interview: Regelmaat is het toverwoord

Regelmaat is toch wel het toverwoord