Stress bij parkinson

Stress is voor iedereen ongezond als het er te vaak is. Misschien heb je al gemerkt dat sommige symptomen van parkinson verergeren als je stress hebt. Wat is het verband tussen de ziekte van Parkinson en stress? En misschien nog wel fijner om te weten: hoe ga je hier het beste mee om? Een tipje van de sluier: luister naar je lichaam.

Stress en parkinson: een veelvoorkomende combinatie

Je hebt stress als je een probleem hebt, maar geen oplossing. Mensen met een chronisch progressieve ziekte kunnen daardoor stress ervaren. Er kan spanning zijn omdat het probleem niet altijd opgelost kan worden.

Bij een stressreactie gaat al je aandacht en energie naar je spieren. Dat is nog een reactie van vroegere tijden, toen mensen moesten vluchten of vechten als ze oog in oog stonden met een (natuurlijke) vijand. Nu hebben we nog steeds dezelfde reactie. Omdat veel aandacht en energie naar de spieren gaat, is er minder aandacht en energie voor de rest van het lichaam. Je immuunsysteem werkt daardoor bijvoorbeeld minder goed, waardoor herstel van je verkoudheid langer duurt.

Kan stress parkinson veroorzaken?

Merkte jij de eerste klachten van parkinson tijdens een stressmoment, bijvoorbeeld vlak voor een spannende gebeurtenis? Dan ben je zeker niet de enige. Het komt vaak voor; zoals een trillende arm voor een belangrijke afspraak of tijdens een heftig gesprek. Toch is het niet waarschijnlijk dat deze stress de ziekte van Parkinson veroorzaakte. Verondersteld wordt namelijk dat parkinson al jaren begint voordat de eerste symptomen zich uiten. Wat veel meer voor de hand ligt is dat parkinson nu zichtbaar wordt door de stress.

Kan stress de symptomen van parkinson verergeren?

Stress kan bepaalde symptomen van parkinson verergeren. Als je stress hebt of onder druk staat, neemt het trillen bijvoorbeeld vaak toe. Wat 'onder druk staan' betekent, is voor iedereen anders. Denk aan:

• Op een verjaardag ineens in het middelpunt van de belangstelling staan.
• Een vertraagde trein terwijl je ergens op tijd moet zijn.

Neurologen gebruiken druk vaak in een onderzoek om te kijken of je tremor hebt. Een tremor is een ritmische, bevende, onwillekeurige beweging doordat spieren zich herhaaldelijk samentrekken en weer verslappen. Hoe? Bijvoorbeeld door je onder tijdsdruk rekensommen op te laten lossen.

Een ander symptoom van parkinson, freezing, kan ook verergeren door stress. Bij freezing voelt het alsof je voeten 'vastplakken' aan de vloer. Overbeweeglijkheid, een gevolg van medicatie-fluctuaties in het bloed, kan ook heftiger worden.

Er zijn ook zeldzame gevallen bekend waarbij acute stress juist positieve effecten heeft op de motorische klachten bij parkinson. Zo zijn er situaties bekend van mensen in levensbedreigende situaties waarbij de beweeglijkheid tijdelijk verbeterde.

Dit kan je doen om stress bij parkinson te verminderen

Wanneer je stress ervaart, verschilt per persoon. Eén kant-en-klare oplossing is er dus ook niet. Zo kan de één stress hebben door wat hij of zij allemaal wil doen op een dag. Een ander kan juist vooral gevoelig zijn voor de invloed van een dierbare, die dingen doet of zegt die hij of zij niet wil.

Kijk eens naar de veelvoorkomende oorzaken van stress en beantwoordt de vragen voor je zelf:

• Je omgeving: wie of wat in jouw omgeving zorgt voor stress? Zijn er manieren om dat te veranderen?
• Je eigen gedrag: wat in jouw eigen gedrag veroorzaakt stress? Kan je dat veranderen op een manier, zodat het past bij hoe jouw situatie door parkinson veranderd is?
• Je vaardigheden: je wilt dingen anders doen, maar je kan dat nog niet (goed), dus je wilt iets nieuws leren.
• Je overtuigingen: wat geloof jij over jezelf, parkinson, de wereld om je heen? Helpen die overtuigingen?
• Je identiteit: was jouw zelfbeeld er altijd eentje van onaantastbaar-zijn en kerngezond? Heb je nu vooral het beeld van een gestrest mens?
• Je bijdrage: we willen allemaal graag van betekenis zijn voor anderen en een bijdrage leveren aan het gezin, maar ook de wereld. Misschien vraag je je door parkinson af wat je nog kan betekenen voor anderen en hoe?

Praktische tips voor minder stress met de FORMIDABEL-methode

Een praktisch hulpmiddel om beter om te gaan met stress en zorgen is de FORMIDABEL-methode. Deze methode bestaat uit 10 uitgangspunten:

Luister naar je lichaam

De belangrijkste tip: luister naar je lichaam. Ons lichaam weet vaak beter hoe we ons voelen dan ons brein. Heb je last van hoofdpijn, wisselt je stemming snel of heb je maagpijn? Ga dan, heel eerlijk, bij jezelf na of het niet eens tijd is om een stap terug te doen. Zie je een patroon in de momenten waarop je lichaam je signalen geeft? Probeer de klachten dan voor te zijn. Bijvoorbeeld door meer structuur en regelmaat in je leven brengen? Plan elke dag je rustmoment(en) in en zorg dat je elke week genoeg tijd hebt om goed voor jezelf te zorgen. Je bent het waard.