Spraakproblemen bij parkinson

Mensen met de ziekte van Parkinson kunnen last krijgen van spraakproblemen. Zo kan het spraakvolume afnemen, articuleren lastiger gaan en het spreektempo verminderen of juist toenemen. Andere spraakproblemen die voor kunnen komen zijn stotteren, mompelen en een monotoon of hees stemgeluid. We vertellen je meer over het ontstaan van spraakproblemen bij parkinson en geven tips hoe mensen met parkinson en hun naasten hiermee om kunnen gaan.

Hoe ontstaan spraakproblemen bij parkinson?

Bij parkinson kunnen spraakproblemen ontstaan door het stijver worden van de spieren. De ziekte van Parkinson gaat namelijk gepaard met uiteenlopende motorische klachten. De meest kenmerkende symptomen zijn trage bewegingen, trillen en stijve spieren.

Spraakproblemen door stijfheid en verlies spierkracht

Klachten zoals stijfheid kunnen zich voordoen in de spieren die je gebruikt om te spreken. Zo worden je ademhalingsspieren aangetast, waardoor kracht en volume afnemen. Ook de spierkracht in tong en mond neemt af, waardoor articuleren lastiger gaat en mensen minder duidelijk spreken. Het verlies van spierkracht heeft ook effect op je stembanden. Deze sluiten minder goed waardoor praten lastiger gaat. De kracht in je slikspier kan achteruit gaan, waardoor slikken lastiger gaat en speeksel blijft hangen. Ook dit heeft uiteraard invloed op je spreekvermogen.

Parkinson en spraakproblemen: hoe ga je ermee om?

Een logopedist kan helpen bij het verbeteren van de spraakvaardigheid en verstaanbaarheid. Er zijn zelfs logopedisten gespecialiseerd in het behandelen en begeleiden van mensen met parkinson. Voordat de logopedie van start gaat, kijkt de logopedist eerst naar je klachten. Een logopedist onderzoekt bijvoorbeeld de kwaliteit en luidheid van je stem, het spreektempo en de toonhoogte. Er wordt een behandelplan opgesteld, waarbij er rekening wordt gehouden met je wensen en de mogelijkheden.

Behandeling bij spraakproblemen

Een voorbeeld van een behandeling bij een logopedist is Pitch Limiting Voice Treatment (PLVT). Deze behandeling helpt bij het verbeteren van de verstaanbaarheid. PLVT is een korte behandeling van 4 tot 8 weken, waarbij intensief wordt geoefend met luid en laag spreken. Hierdoor sluiten de stembanden beter, waardoor de stem minder hees en luider wordt.

Tips voor mensen met parkinson

Voor mensen met parkinson is het belangrijk dat ze, ondanks hun spraakproblemen, blijven spreken en zo hun spraakspieren trainen. Door de spraakproblemen hebben mensen vaak de neiging om minder te gaan praten. Maar als spraakspieren niet worden getraind, dan gaat het spreken nóg moeizamer. Wat helpt is om alle aandacht te richten op het spreken. Probeer ook langzaam te praten en korte zinnen te gebruiken.

Extra tips voor mensen met spraakproblemen

• Ga het gesprek aan als je goed bent uitgerust.
• Ga dicht bij de ander zitten of staan.
• Probeer luid te spreken.
• Pauzeer tijdens het praten.
• Vraag aan de ander of hij of zij je goed heeft begrepen.
• Verander niet te snel van onderwerp.
• Spreek woord voor woord uit als het praten lastig gaat.
• Schrijf je boodschap in steekwoorden op als je slecht wordt begrepen.

Tips voor naasten

Niet alleen logopedie speelt een belangrijke rol in het verbeteren van de spraakvaardigheid. Als iemand met de ziekte van Parkinson last krijgt van spraakproblemen, kunnen een partner, kinderen, familie en andere naasten helpen. Daarbij is het van belang dat iemand met een spraakprobleem wordt gestimuleerd om het woord te nemen. Ook moet deze persoon de kans krijgen om zich in zijn of haar eigen tempo uit te drukken.

Extra tips voor naasten

• Ga het gesprek aan op een goed moment, bijvoorbeeld als iemand uitgerust is.
• Kies een rustige plek uit, zonder te veel afleiding.
• Zorg dat je elkaar tijdens het gesprek aan kunt kijken.
• Wees eerlijk als je de ander niet hebt begrepen.
• Geef duidelijk aan welk deel je precies niet hebt begrepen.
• Geef de ander genoeg tijd om te antwoorden.
• Probeer de ander niet te onderbreken.
• Maak gebruik van pen en papier als het spreken lastig gaat.