Toediening via de dunne darm (levodopa)

Levodopa is een stof die in de hersenen wordt omgezet in dopamine. Hierdoor wordt het tekort aan dopamine bij mensen met de ziekte van Parkinson tijdelijk tegengegaan. Op deze pagina vind je meer informatie over de toediening van levodopa via de dunne darm.

Hoe werkt levodopa via de dunne darm?

Levodopa kan alleen via de dunne darm worden toegediend als gel. Dit wordt gedaan in combinatie met carbidopa (Duodopa) of met carbidopa en entacapon (Lecigon). Deze combinaties worden vaak gebruikt om symptomen te verminderen bij de ziekte van Parkinson. Carbidopa en entacapon zorgen ervoor dat er meer levodopa de hersenen kan bereiken, waar het wordt omgezet in dopamine.

Toediening van levodopa via de dunne darm gebeurt met een PEG-J-sonde. Dit is een slangetje dat door de buikhuid naar de maag gaat en via de maag uiteindelijk in de dunne darm uitkomt. Het andere uiteinde van het slangetje wordt aan een pomp gekoppeld.

Levodopa wordt gedurende de dag door de pomp in kleine doses in de darm gebracht. Hierdoor is er gedurende de dag een doorlopend en stabiele hoeveelheid medicijnen in het bloed en de hersenen aanwezig. De hoeveelheid en de ernst van de schommelingen en on/off-fluctuaties neemt daardoor af en bepaalde symptomen van parkinson worden minder.

In de meeste gevallen hoeven mensen tijdens de dag naast levodopa via de dunne darm geen andere medicijnen voor parkinson te gebruiken. Vaak wordt de pomp ‘s nachts uitgezet en afgekoppeld. Veel mensen nemen dan voor het slapen gaan nog een tablet of pil met levodopa.

Hoe verloopt de behandeling?

Als jij en jouw arts besluiten dat jij levodopa via de dunne darm gaat toedienen, kan er eerst in een testfase gekeken worden of je baat hebt bij de medicatie. Dit gebeurt in het ziekenhuis: je krijgt dan tijdelijk (gedurende een paar dagen) een slangetje (sonde) dat via jouw neus naar de darm loopt. Een verpleegkundige en jouw neuroloog gaan daarna samen met jou op zoek naar de juiste dosering. Als na een aantal dagen blijkt dat de medicatie goed werkt en dat je levodopa via de dunne darm wilt blijven gebruiken, wordt het slangetje met een kleine operatie via een gaatje in de maag in de dunne darm geplaatst. Het kan ook zijn dat de testfase wordt overgeslagen en het slangetje direct via een gaatje in de maag in de dunne darm wordt geplaatst.

In overleg met de neuroloog kan de behandeling op elk moment worden gestopt. Het slangetje wordt dan verwijderd waarna het gaatje in de maag zal dichtgroeien.

Nadelen en bijwerkingen van levodopa via de dunne darm

Zoals bijna alle geneesmiddelen heeft ook levodopa die toegediend wordt via de dunne darm bijwerkingen. Niet iedereen krijgt daarmee te maken. Sommige zijn ernstig of veelvoorkomend en andere komen zelden voor. De bijwerkingen van foslevodopa die toegediend wordt via de dunne darm die zeer veel (bij meer dan 1 op de 10 gebruikers) voorkomen zijn:

• Vallen;
• Gewichtsverlies;
• Misselijkheid, constipatie;
• Angst, depressie, niet kunnen slapen (slapeloosheid);
• Bewegingen maken die u niet wilt maken (dyskinesie), verslechtering van de ziekte van Parkinson;
• Duizeligheid, bij het opstaan of veranderen van houding;
• Urineweginfecties

Een volledig overzicht van alle bijwerkingen staat in de bijsluiter voor patiënten: https://www.geneesmiddeleninformatiebank.nl/bijsluiters/h30589.pdf

Niet altijd geschikt

Niet alle parkinsonpatiënten komen in aanmerking voor een behandeling met foslevodopa die toegediend wordt via de dunne darm. Andere aandoeningen kunnen daarvoor de reden zijn. Lees voor alle redenen om geen foslevodopa via de dunne darm te kunnen gebruiken de patiëntenbijsluiter op de geneesmiddeleninformatiebank en bespreek met jouw arts of een behandeling met foslevodopa via de dunne darm voor jou de beste behandeling is.